نمونه زنی راستین كه خدا می خواهد
علم عدل: ما امروز بیشتر از هر وقت دیگر به تحلیل خلاصه ای از زندگی فاطمه زهرا(س) احساس نیاز و احتیاج می نماییم.
امام موسی صدر عالم شیعه ایرانی تبار در مقدمه كتاب (رزهرا وتر فی غِمد، نوشته استاد سلیمان كتانی) نوشته است؛ فاطمه زهرا (س) در واقع نمونه زنی است كه خدا می خواهد و پارهای است از اسلام مجسم در وجود محمد(ص )؛ زندگی اش برای مسلمان و انسان مؤمن در هر زمان و مكانی به منزله الگویی چهره می نماید. به راستی شناخت فاطمه(س) شناخت قسمتی از كتاب رسالت الهی است و پژوهش و تحقیق در حیات حضرتش به مثابه تلاشی گسترده برای فهم اسلام و ذخیرهای باارزش برای انسان معاصر بشمار می رود.
در بخش هایی از این كتاب، امام موسی صدر در یادداشتی درباره حضرت فاطمه(س) آورده است: تپشهای قلب او و نگاه هایش و دست سودن و گام های تلاشگرانه و پرتوهای اندیشه اش، قول، فعل و تقریر او، تماما تعالیم دینی و احكام خدا را می نمایاند؛ چونان چراغ های هدایت و راههای نجات است.آنچه از جانب رسول خدا بر سینه فاطمه زهرا(س) نقش بسته، به مرور زمان و تكامل جوامع و نیز با نگاه به مبدأ اساسی در اسلام، در این سخن پیامبر به فاطمه، كه فرمود «ای فاطمه برای آخرت خود بكوش كه من نمی توانم در پیشگاه خداوند برای تو كاری بكنم» درخشندگی بیشتری به خود می گیرد.
پژوهشگران و كارشناسان، تمدن جدید را «تمدن برهنگی » می نامند و این خود از خطیر بودن چالش دیدگاهها درباره زن و نیز از خطاهای بزرگی كه تمدن جدید درباره زن روا داشته پرده برمی دارد. نظریاتِ نویسندگان و دانشمندان علم روانشناسی و ماده گرایی، كه در همه پدیده ها و خصوصاً در تعریف زن در دنیای جدید رواج یافته، آینده را تیره ساخته و زن را در تمایلات غریزی غرق كرده است، راه صواب را تباه نموده و سردرگمی او را فراهم آورده و جنبه انسانی زن را زیر قدمهای تجارب قدیم و جدید متلاشی ساخته است.
بدین سبب ما امروز بیشتر از هر وقت دیگر به تحلیل خلاصه ای از زندگی فاطمه زهرا(س) احساس نیاز و احتیاج می نماییم، تا آنرا مقتدای خویش سازیم و در راه صلاح و اصلاح خود از فیض زندگی او بهره مند شویم.
نمونه راستین زن مسلمان
مجموع عمر آن حضرت هجده سال و چند ماه بود. اما عمر كوتاه وی نمونه كامل و شاملی بود از زندگی زن كامل، آنچنان كه خداوند می خواهد و دین برای پدید آوردن چنان زنانی تلاش می كند. تعالیم دینی به نمونه های بشری نیازمند است تا بتواند در چارچوب انسانی تجلی و تجسم یابد و اجرای كامل آنها را تحقق پذیر گرداند، تا بدین وسیله دین را از حالت ایده آلی و ذهنی بیرون بیاورند و به دایره واقعیت ها بكشانند و برای مردم جای هیچ عذر و بهانه ای باقی نگذارند.
زمانی كه رسول خدا(ص) آهنگ مباهله با مسیحیان نجرانی كرد، به سبب آیه كریمه " فُقُل تَعالَوا نَدْعُ اَبناءَنا وَ اَبناءَكُم وَ نِساءنا وَ نِساءكُم وَ اَنفُسَنا وَ اَنفُسَكُم ثُمَّ نَبتَهل فَنَجعَل لَعنَتَ اللَّه عَلَی الكاذِبینَ (آل عمران، 61) بگو: بیایید تا حاضر آوریم ما فرزندان خودرا و شما فرزندان خود را، ما زنان خودرا و شما زنان خود را، ما خود و شما خود. آنگاه دعا و تضرع نماییم و لعنت خدا را بر دروغگویان بفرستیم.
پیامبر(ص) كسانی را بدین میدان همراه آورد كه مردان و زنان و فرزندان اسلام به شمار می آمدند. آن حضرت، علی و فاطمه و حسن و حسین را برگزید و بدین گونه ایمان خود به خدا و نمایندگی خاندان خودرا بعنوان الگوهایی كامل از آئینش برای همگان آشكار ساخت.
اُمّ اَبیها
فاطمه جوان می خواهد در جهاد پدرش شركت جوید. بدین جهت مخلصانه درصدد برمی آید تا كمبود عاطفی پدر را كه از دست دادن پدر و مادرش در دوران كودكی سبب آن شده بود، پُر كند، كمبودی كه پیامبر(ص) را می آزرد و بر دل نازك و مشتاق محبت و شیفته عاطفه او پدیدار می گردید. پیامبر(ص) برای به انجام رساندن رسالت سنگین خویش و نیز در رویارویی با محیط پرشقاوت خود، به مهربانیها و ملاطفت های مادرانه بسیار نیاز داشت. آن حضرت این همه را در وجود فاطمه(س) پیدا می كرد. در تاریخ تنها نشان اندكی از این حالتهای مادرانه ثبت شده است. اما همین چند مورد اندك به خوبی بیان كننده موفقیت حضرت پیامبر(ص) با بهره مندی از این منبع سرشار محبت، فاطمه(س)، دراین زمینه است، كه می توانست پدر خود محمد(ص) را از جنبه عاطفی غنی سازد، بطوریكه بتواند، بدون كمترین دلنگرانی، سنگینیِ بار بزرگ رسالت خود را بر دوش گیرد. تاریخ این مواضع را وقتی تاكید می كند كه می بینیم مكرراً از قول پیامبر(ص) نقل می شود كه «فاطمه(س) مادر من است». نیز می بینیم پیامبر با او چنان رفتاری دارد كه گویا با مادرش رفتار می كند. دستان او را بوسه می دهد و وقتی از سفری به مدینه باز می گردد، نخست به دیدار او می شتابد و هنگام عزیمت به جنگها و مسافرتها با او وداع می گوید و گویی از این چشمه بی زوال، عاطفهای بیكران برای سفر خود برمی دارد.
فاطمه(س) در راه دانش اندوزی
فاطمه (س) به دانش و علوم فراوانی كه در خانه معرفت از هر سو او را فرا گرفته بود بسنده نكرد، هیچ گاه. برای اینكه فاطمه(س) می خواست در راه كسب دانش از خود تلاش نشان دهد و در این راه از هیچ كوششی كوتاهی نورزد. از همین رو، می بینیم وی در دیدارهایش با رسول خدا(ص) و علی (ع)، باب مدینة العلم، می كوشد تا علوم و معارف را به هر وسیله و از طرق گوناگون در كمند خود درآورد.
یكی از بهترین راهها آن بود كه حسنین را از دوران كودكی همواره به محضر رسول خدا می فرستاد و بعد از بازگشت آن دو از آنچه در محضر رسول خدا(ص) رخ داده بود سؤال و جواب و یا از وحی پرسش می كرد. بدین طریق برای رشد و اعتلای مستمر معرفت و دانش خود می كوشید. ضمناً فرزندانش را برای فراگیری كامل معارف و علوم تا جایی كه بتوانند مطلبی را كه می شنوند نقل كنند، تربیت و تشویق می كرد. این تلاش پیوسته در راه كسب معرفت و دانش اندوزی، علاوه بر اوقات و زمانهایی بود كه فاطمه (س) برای ادای وظایف خانه و انجام مسئولیتهای مادری و همسری اش در خانه بذل می كرد. همین تلاش بود كه او را در شمار راویان بزرگ حدیث و حاملان سنت مطهر رسولالله(ص) جای داد. نزد فرزندان فاطمه(س) یعنی ائمه معصوم كتابی عظیم است كه آنرا مصحف فاطمه(س) نام نهاده اند و آنان با كمال سربلندی از این كتاب، بسیار حدیث نقل كرده اند.
جهاد پیگیر
فاطمه (س) در جنگهایی كه مسلمانان برای دفاع از عقیده و صیانت از كرامت و آزادگیشان می كردند، پیشاپیش سایر زنان، به كمك مجاهدان مسلمان می شتافت و نقش خودرا ایفا می كرد، نقشی كه در این عصر نیز زنان مجاهد عهدهدار آنند، مثل فراهم كردن دارو برای مداوای زخمها و شستن لباسها و پرستاری از مجروحان جنگی و قرار دادن زندگی در خدمت جنگ. اما فاطمه (س) نقش برجسته و دشواری در یاری از حق و دفاع از وصیت رسول خدا(ص) از خود نشان داد. او ملاقاتها و گفتگوهای محرمانه ای با اصحاب رسول خدا(ص) ترتیب می داد و آنان را به ایستادگی در كنار علی (ع) تشویق می كرد. خود به گونه ای بی مثال و استوار، بنا بر نقل مورخان، در سخت ترین لحظات زندگی علی (ع)، در كنار آن حضرت استقامت می ورزید و نشان می داد كه جبهه داخلی در زندگی علی (ع) استوار و بدون خلل است. اما انتخاب موضع صحیح را به شوهر و رهبرش یعنی امام علی(ع) وامی گذاشت. آن حضرت نیز تصمیم می گرفت و موضعی اتخاذ می نمود و فاطمه (س) هم از آن پیروی می كرد. فاطمه( س) هر بامداد شنبه بر مزار شهدا و مزار حمزه حاضر می شد و بر آنها می گریست و برای آنها از خداوند آمرزش می طلبید.
این عمل، كه آغازگر كارهای هفتگی او بود، به خوبی از نهایت احترام فاطمه (س) به امر مقدس جهاد و شهادت پرده برمی دارد و به وضوح زندگی عملی آن حضرت را، كه با جهاد شروع شده و بر جهاد و فداكاری تا مرحله شهادت استوار بود، نشان میدهد.
فاطمه(س) در محراب عبادت
در سیره آن حضرت آمده است كه وی ساعت آخر روز جمعه را به دعا اختصاص داده بود و در آخرین دهه ماه مبارك رمضان شبها بیدار می ماند و خانواده اش را تشویق می كرد تا شب را با عبادت و دعا به بامداد رسانند. آن حضرت گاهی از ورم پاهایش رنج می برد برای اینكه بسیار به نماز می ایستاد و به شب زنده داری می پرداخت. به راستی آیا فاطمه (س) در تمام زندگیش از محراب عبادت بیرون آمد؟ آیا حیات او جز سجود پیوسته در مقابل پروردگارش بود؟ وی خدا را در خانه با شوهرداری و تربیت فرزندان عبادت می كرد. برای اینكه مسجدش خانه بود. در خدمات اجتماعی كه ارائه می داد از خدا فرمان می برد و با خدمت به خلق خدا، كه عیال اویند، پروردگار را عبادت می كرد. همواره این نكته را در نظر داشت كه محبوبترین كس نزد خدا كسی است كه برای عیال خداوند سودبخش تر باشد.
كوثر
در سال دوم هجرت، ابراهیم، آخرین پسر رسول خدا(ص)، از دنیا رفت. بدین لحاظ، برحسب منطق جاهلی، پیامبر بدون نسل باقی ماند. ملامتگرانِ منافق بنای شماتت گزاردند. از این بابت خوشحالیها می كردند و با مرگ محمد(ص) مرگ رسالت او را نیز انتظار می كشیدند. برای اینكه در نظر آنان رسالت وسیله و سلطنتی موروثی و فرزند پسر ادامه شخصیت پدر و متضمن بقا و یادآور یاد او بود. محمد(ص) پسران خودرا از دست داده و سن او نیز از پنجاه فراتر رفته بود. اما وحی الهی اشتباه و پوچی منطق مشركان را نشان داد و اعلان كرد ما كوثر را به تو بخشیدیم. پس پروردگارت را نماز گزار و قربانی كن كه بی شك دشمن تو ابتر است.
پس رسالت پابرجا و اسلام جاوید خواهد ماند و مجد و عظمت محمد(ص) با مجد خداوند درمی پیوندد و نام محمد(ص) سراسر زمین را تا ابد فرا می گیرد. نسل او حافظان رسالت و نشانه های هدایت اند و دشمنِ ملامتگرِ منافق خود ابتر است.
فاطمه (س) تبلور همین كوثر بود. نسل پیامبر(ص) از او ادامه یافت و فرزندانش همان ائمه معصوم و دومین ثقلی هستند كه محمد(ص) آنان را بعد از وفاتش در بین امت اسلام بر جای نهاد و فرمود كه هیچ گاه از آنان و ثقل نخست، قرآن، جدا نشوید. این نسل از قرآن نگاهبانی كردند و در راه آن فداكاریهای بزرگی از خود نشان دادند.
این دو ثقل عبارت بودند از: كتاب و عترت كه هر دو ادامه وجود محمد(ص) و رسالت و وسیله ای برای حفظ سلامت و حركت امت در خط صواب و به دور از انحراف و گمراهی به شمار می آیند. این شأن والای فاطمی بودن است.
منبع:
متن خلاصه شده ای از كتاب "نای و نی " از مجموعه " در قلمرو اندیشه امام موسی صدر "، صفحه 251 تا 278، ترجمه شادروان علی حجتی كرمانی /6262
منبع: علم عدل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب