اشعار سخیف مداحانی كه انسان را شوكه می كند!
به گزارش علم عدل ایرنا نوشت: با فرارسیدن محرم و برگزاری هیئت های عزاداری، مداحان به دنبال انتخاب اشعار عاشورایی برای عرضه در مجالس هستند. اما آنچه در این سال ها آزاردهنده شده، خواندن اشعار سبك و سطح پایین توسط برخی مداحان در این محافل است. بعضی از این اشعار آن چنان سخیف است كه انسان را شوكه می كند.
«نوار مغز سرم در محضر دكترا خط خطی و قاطی بود طبیب توی مطب متحیر صدا زد این چه نوار مغزی بود، این چه نوار مغزی بود می دونی چی دادم من جواب دكتر، علت عیبش اینه آقای دكتر من روانی ام، روانی حسین خط خطی شده از عشق حسین باز باز بی قرارم كاری به طبیبا من ندارم می زنم سرمو توی دیوار، كاری به كسی ندارم...» این شعر سخیف را كه چند سال قبل یكی از مداحان در مجلس امام حسین(ع) خوانده و مردم هم با آن سینه زده اند را مقایسه كنید با این شعر جاودان مرحوم چایچیان كه سال هاست خوانده می شود و همچنان محبوب است؛ «امشب شهادت نامه عشاق امضا می شود
فردا ز خون عاشقان، این دشت دریا می شود امشب كنار یكدگر، بنشسته آل مصطفی
فردا پریشان جمعشان، چون قلب زهرا می شود امشب صدای خواندن قرآن به گوش آید ولی
فردا صدای الامان، زین دشت برپا می شود امشب كنار مادرش، لب تشنه اصغر خفته است
فردا خدایا! بسترش، آغوش صحرا می شود...» چند سالی است كه برخی اشعاری كه در مدح و مرثیه ائمه اطهار و بخصوص امام حسین(ع) در هیئات و مجالس مذهبی توسط مداحان خوانده و شنیده می شود، انسان را شوكه می كند. سطح اشعار هم از نظر ادبی و فنی و هم به لحاظ محتوا آنچنان ضعیف و نازل هستند كه به آسانی می توان گفت وهن حضرات معصومین است. به كار بردن این اشعار توسط بعضی از مداحان معروف و ایجاد شور و هیجان و تكرارشان در تلویزیون سبب می شود حاضران در هیئت به ضعف محتوای شعر فكر نكنند و گاهی این نوحه ها فراگیر و زمزمه هم می شوند. این در شرایطی است كه دیوان های شاعران آیینی گذشته و هم كتاب های شعر شاعران جوان، باسواد و خوش ذوق وجود دارند و در دسترس همه هست، آثاری كه هم مظلومیت این معصومان را وصف كرده و در عین این وصف، جایگاه عظیم و شأن آنها را حفظ نموده است. اما میل به خواندن شعر جدید و ناشنیده و هماهنگی شعر با آهنگ های امروزی، سبب روی آوردن مداحان به شعرهای سست و ضعیف شده است. در گفتگو با مصطفی محدثی خراسانی، شاعر معاصر كشورمان به بررسی چرایی این اتفاق و نزول سطح اشعار هیئت ها پرداختیم. به هر قیمتی اشك می گیرند مصطفی محدثی خراسانی، شاعر معاصر ایرانی، درباره كیفیت ادبی اشعاری كه در هیئت ها خوانده می شود، اظهار داشت: «این بحث، سال هاست كه مطرح شده و كارشناسان بسیاری در بحث صدمه شناسی اشعار هیئت ها صحبت كرده اند كه به اعتقاد من تأثیرات مثبتی هم داشته است. باید امیدوار باشیم كه این روند، رو به اصلاح و پیشرفت برود. مهم ترین مشكلی كه در این زمینه وجود دارد این است، كسانی كه این اشعار را می سرایند و برای خواندن در هیئت ها انتخاب می كنند، بیشترین دغدغه شان تأثیرگذاری عاطفی بر مخاطب است. این افراد به هر قیمتی می خواهند در مراسم سوگواری و شهادت خاندان اشك مخاطب را دربیاورند و اگر مجالس مولودی و شادمانی باشد هم به هر قیمتی تلاش می كنند مخاطب را به وجد بیاورند.» وی در ادامه اضافه كرد: «این مساله گاهی به هدف اصلی تبدیل می شود و می گویند هدف وسیله را توجیه می كند. در واقع اینها به هر مضمون و تعبیری چنگ می اندازند كه به هدف برسند كه اصلاً روش درستی نیست. من با گریستن بر خاندان و شادمانی در شادی های آنها نه تنها مخالف نیستم، بلكه به شدت هم موافق هستم، اما به این نوع اشعار نقد دارم.» ناهوشمندی نظام فرهنگی او با عنایت به این نكته كه خیلی از اشعار نوحه ها به زبان محاوره است و وزن های اصلی آنها شكسته شده، بیان كرد: «اینها همه تبعات ناهوشمندی نظام فرهنگی ما است. در حوزه موسیقی هم این ولنگاری را داشتیم و سبب شده كه هر كلام سخیف، مبتذل و دارای ضعف تألیف و اشكالات دستوری بعنوان ترانه به رسانه های ما و به ذوق و سلیقه مردم تحمیل شود و ذوقشان را عوض كند. این اتفاق در بعضی از اشعار هیئتی هم افتاده است. به ظاهر سهل بودن این گونه شعر گفتن در زبان محاوره خیلی ها را به این توهم انداخته كه می توانند دست به قلم شوند و بدون اینكه دارای مطالعات پیشینی در این عرصه باشند و به ظرفیت و ظرائف زبان فارسی تسلط داشته باشند، شعر محاوره ای بنویسند. صدمه های زیادی از این بابت متوجه شعر آیینی و جایگاه زبان فارسی شده است. البته كه هر شعر محاوره ای محكوم به ابتذال و ضعف نیست.» اشعار محاوره ای خوب «ما شعرهای محاوره ای خیلی خوب و تأثیرگذاری داشته و داریم. كسانی هستند كه همه راه های شعر را تجربه و آزموده اند و ورزیده شده اند و زبان محاوره ای را برای رابطه بیشتر با مخاطب برگزیده اند. این افراد با كسانی كه از سر ناتوانی به این زبان روی آورده اند، متفاوت هستند.» نمی توان از شعر گفتن افراد جلوگیری كرد این شاعر در پاسخ به این پرسش كه چه كسانی باید به این گونه اشعار و ابیات كه مداحان در مداحی ها می خوانند نظارت كنند، عنوان كرد: «ما نمی توانیم از شعر گفتن یا محبت كسی كه با اندك سرمایه ای از لحاظ سواد زبانی دارد و می خواهد در این عرصه كار كند، جلوگیری نماییم. اما می توانیم كسانی كه پل ارتباطی ادبیات ما با مخاطب هستند كه بیشتر هم مداحان و مرثیه سران خاندان هستند را متوجه این مشكلات نماییم. با كمك از تشكل های مداحان و ناشران، سطح سواد این گروه از شاعران و مداحان را بالا ببریم و این افراد را با شأن و جایگاه ائمه از یك سو و از سوی دیگر با زبان فارسی آشنا نماییم كه بتوانند انتخاب های شایسته ای از شعر و ادبیات داشته باشند.» برخی مداحان سواد و اطلاعات تاریخی كافی ندارند محدثی خراسانی، درباره همخوانی نداشتن محتوای برخی اشعار با زندگی ائمه اطهار و به عبارتی، مستند نبودن اشعار اظهار داشت: «متأسفانه این مسائل در اشعاری وجود دارد كه ناشی از همان عدم مطالعه و آشنایی كافی و اشراف به تاریخ و كتب معتبر است. بعضی از شعرا و مداحان سواد و اطلاعات تاریخی لازم درباره تاریخ اسلام را ندارند و مداحان هم به جهت اینكه كارشان راه بیفتد، این آثار را می خوانند.» چه كیمیا به زمین ریخت شعری در وصف ظهر عاشورا را كه سروده مصطفی محدثی خراسانی است، بخوانید؛ «اگرچه باغِ پر از لاله تو پرپر شد
زمین برای همیشه، شهیدپرور شد زمین برای همیشه به قصد یاری تو
تمام پاسخ آن پرسش مكرر شد زمین به یمن نفس های عاشقانه تو
پر از طراوت دل های دردباور شد چه كیمیا به زمین ریخت حلق تشنه تو
كه خاك در نفس آسمان معطر شد؟! تو ذوالفقار شدی با دو تیغ، در دو نبرد
جهاد اكبر تو هم ركاب اصغر شد به ظهر واقعه آدم به نام تو بالید
با اینكه چشم تمام پیمبران تر شد كنون باردیگر تو و كربلا و عاشورا
سپاه اندكت اما هزار لشكر شد» ۵۷۲۴۵
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب