حامیان روحانی در دفاع از رفراندوم چه كسانی هستند؟
علم عدل حامیان روحانی در دفاع از رفراندوم چه كسانی هستند؟
رضوانه رضایی پور: صحبت های رییس جمهور حقوقدان ایران هرچند كه با اتكا به قانون اساسی كشورمان صورت گرفت اما خیلی به مذاق مخالفان و حتی موافقان او خوش نیامد. باب انتقاد به این راهبرد حسن روحانی برای برون رفت از مشكلات، برای خیلی از چهره های سیاسی باز شد تا آنجا كه برخی این پیشنهاد را ترفندی برای برچیده شدن نظام اسلامی مطرح نمودند. شاید با اصل دیگری اشتباه گرفته باشند!
چراغ مخالفت با این صحبت های حسن روحانی را سخنگوی شورای نگهبان در یادداشتی در كانال تلگرامی خود روشن كرد. عباسعلی كدخدایی كه به نظر می رسید بیش از سایر مسئولان از این پیشنهاد روحانی جاخورده است، این ماجرا را به سال 88 و حوادث بعد از انتخابات ریاست جمهوری وصل كرد و با قلمی انتقادی نوشت: به خوبی در سال ۸۸ خاطرمان هست كه چگونه برخی قانون را نادیده گرفتند و همه پرسی و رفراندم انتخابات را برنتابیدند و شیرینی انتخابات آن سال را به دهان همین مردم تلخ كردند. آیا در آن سال چهار صد نفر رای نداده بودند؟ بگذریم كه بعضی از آن افراد اكنون در دولت جناب روحانی حضور دارند.» انتقادات این عضو حقوقدان شورای نگهبان اینجا به آخر نرسید، او با لحن تندی به استفاده روحانی از واژه رفراندوم ایراد وارد كرد و اساسا آن را از در زمره اختیارات او ندانست: «رییس جمهور محترم همینطور پیشنهادی را مطرح فرمودند كه به نظر می رسد كارشناسی نشده باشد چون كاربرد اصل ۵۹ برای همه آشنایان به حقوق اساسی معلوم است و نیاز به بحث بیشتر ندارد. اصل ۵۹ مربوط به اعمال اختیارات قوه مقننه است. شاید آقای رئیس جمهور با اصلی دیگری آن را اشتباه كرده اند!»(اینجا)
حرف زدن از رفراندوم؛ نه تدبیر است و نه سلیقه!
در بین منتقدان حسن روحانی، عزت الله ضرغامی رئیس اسبق صدا و سیما هم این پیشنهاد رییس جمهور را برنتابید و حتی این مورد را قابل اعتنا هم ندانست. وی در صفحه توئیترش نوشت: «در برابر حضور ده ها میلیون ایرانی غیرتمند در كف خیابان های ایران و اعلام موضع صریح در مقابل دشمن، حرف از رفراندوم زدن نه تدبیر است و نه حتی سلیقه! هرچند كه اصل حرف هم خیلی مورد اعتنا نیست.»(اینجا)
تا رسیدن به اصل 59 راه زیادی داریم
اما این تنها منتقدان حسن روحانی نبودند كه سخنان او را سوژه مخالفت خود قرار دادند. در میان حامیان رییس جمهوری ایران هم این انتقادات به همان نسبت دیده شد. غلامحسین كرباسچی درباره پیشنهاد رئیس جمهوری برای حل اختلافات با استفاده از رفراندوم اظهار داشت: «آقای روحانی در آن سخنرانی اظهار نظری داشتند كه نمی توان به آن ایراد گرفت اما نگفتند كه چه موقع و كجا می توان و باید از این ابزار بهره برد. یكی از دلایل انتقاد به این اظهارات به نظر من این است كه ما هنوز تا رسیدن به جایی كه از ظرفیت اصل 59 قانون اساسی استفاده نماییم، خیلی راه داریم. یعنی ظرفیت های قانونی بسیاری وجود دارد كه می توان با استفاده از آن ها مسایل را حل كرد. خود آقای رئیس جمهور اختیارات بسیاری دارند و می توانند تصمیمات موثری بگیرند.» (اینجا)
سعید حجاریان هم كه بعنوان نظریه پرداز اصلاحات از او نام برده می گردد و از حامیان روحانی بشمار می آید هم این اقدام رییس جمهور را بی موقع خواند و اظهار داشت: «واقعیت این است كه ایشان بعنوان حقوقدان می خواهند مساله ای سیاسی را با استفاده از حقوقی حل كنند كه طریقی است صعب و دشوار. گمان دارم اصل مذكور، در صورتی كه اركان قدرت اراده كنند صرفاً به كار تغییر نظام ریاستی به پارلمانی و یا تبدیل جمهوری اسلامی به حكومت اسلامی -چنانكه مدنظر یكی از احزاب اصول گرا بود- می آید. من معتقدم استفاده از حربه همه پرسی در شرایط كنونی و با عنایت به تجربیات پیشین، امری خطرناك است چون كه به تناقضات موجود در قانون اساسی دامن زده و ما را چندین گام از مردم سالاری دور خواهد نمود.» (اینجا)
این حاشیه سازی ها برای چیست؟
در ادامه مراجع تقلید هم در برابر این سخنان روحانی سكوت نكردند. آیت الله نوری همدانی در یكی از كلاس های درس خود این اقدام رییس جمهور را حاشیه سازی عنوان نمود و اظهار داشت: جمهوری اسلامی یكبار رفراندوم را انجام داد و مردم با آرای بسیار بالا این نظام را قبول كردند و همان مردم كه به این نظام رای دادند روز ۲۲ بهمن حضور بهم رساندند. همین حضور برای تائید نظام كافی است بنابراین لازم است فردی كه صحبت می كند به قانون اساسی ما رجوع كند و بداند رفراندوم در چه زمانی انجام می گیرد. من به مسئولان نصیحت می كنم از مسائل حاشیه ای به صورت جدّ پرهیز كنند. ما در ۲۲ بهمن جمع می شویم تا عزت و وحدت و عظمت خویش را به دشمن نشان دهیم. این حاشیه سازی ها برای چیست؟ (اینجا)
رفراندوم را تابو نكنیم
در این میان شاید نظر حقوقدانان بیش از سایرین وجهه قانونی داشته باشد. آنها جدای از حب و بغض سیاسی و با منطقی حقوقی به بررسی سخنان رییس جمهور پرداخته و بحث رفراندوم را از اصول قانون اساسی می خوانند كه قابلیت اجرایی دارد. حسین میرمحمدصادقی، حقوقدان و سخنگوی پیشین قوه قضاییه البته از منظر دیگری به این مورد نگاه كرد. او رفراندوم را با طرح سوال از رییس جمهور مقایسه كرده و تاكید دارد كه این گونه مسائل را نباید تابو كرد. او البته انتقادی را هم نسبت به این اقدام حسن روحانی مطرح كرده و می گوید: شان رییس جمهور پرداختن به مساله شعاری اینچنینی نیست. خوب است كه این مورد از جانب اندیشمندان و متفكران مطرح و حتی پیشنهاد هم شود. (اینجا)
سیدمحمد هاشمی هم كه از او بعنوان پدر حقوق عمومی نام برده می شود، با دفاع از سخنان رییس جمهوری اصول مختلف قانون اساسی را برشمرد و رفراندوم را در كنار حقی كه برای رهبری و مجلس در نظر گرفته شده برای رییس جمهور هم به عنوان یك حق تلقی كرد. او البته دلیل جالبی را برای ترس برخی چهره های سیاسی از پیشنهاد رفراندوم عرضه كرد و اظهار داشت: الان ما می بینیم كه مجموعه آرای مجلس شورای اسلامی حالت اصولگرایی دارد. در صورتی كه افكار عمومی بیشتر اصلاح طلبی است. پس جایی كه رییس جمهور ببیند كه زورش به مجلس نمی رسد با رجوع به آرای عمومی به خواسته اش خواهد رسید. برای همین است كه عده ای با طرح چنین موضوعاتی مخالفت می كنند. اینجا هم مخالفت ها بجای اینكه حقوقی باشد سیاسی است. (اینجا) منعی برای رفراندوم وجود ندارد
بهمن كشاورز هم در یادداشتی به پشتیبانی از حسن روحانی برخاست و در وبلاگش در خبرآنلاین نوشت: بدیهی است كه رفراندوم ابزاری نیست كه هر روز مورد استفاده قرار گیرد اما منعی هم جهت استفاده از آن وجود ندارد. كشور سوییس كه ما آن را از جهات مختلف نمونه می دانیم، خیلی از امور مهم را با رفراندوم حل و فصل می كند. آخرین موردی كه من به خاطر دارم رفراندومی بود برای دادن یارانه سرانه به همه اتباع سوییس كه نتیجه رفراندوم مخالفت مردم سوییس با این اقدام بود. (اینجا)
با رفراندوم می خواهند ولایت فقیه را جمع كنند؟
در میان چهره های سیاسی سید احمد خاتمی هم پشت تریبون منتقدین جای گرفت و به سخنان حسن روحانی واكنش نشان داد. او اظهار داشت: «این جریان (ضدانقلاب) می خواهد سفره اسلام، ولایت فقیه را با رفراندوم جمع كند... رؤیای ضدانقلاب در این زمینه هیچ گاه محقق نخواهد شد و اسلام و خاندان در این كشور ماندنی است.» اما چیزی كه خاتمی از آن نگران بود، به هیچ عنوان منظور صحبت های حسن روحانی نبود و كمتر كسی به ذهنش خطور می كرد كه رییس دولتی بخواهد چنین موضوعی را به رفراندوم بگذارد. «مگر مقرر است درباره اسلام و خاندان و ولایت فقیه رفراندوم برگزار گردد كه می گویید می خواهند با رفراندوم جمع شان كنند؟ گذشته از این، هیچ دقت كرده اید كه معنای این جمله تان كه "می خواهد سفره اسلام، ولایت فقیه را با رفراندوم جمع كند" چیست؟ مگر فكر می كنید كه حتی اگر درباره اسلام و ولایت فقیه رفراندوم شود، مردم چه رأیی خواهند داد كه این گونه بی پروا سخن می گویید؟ از شما كه در خطابه بسیار چیره دست هستید، چنین ادبیاتی بعید است.» (اینجا)
رویای ۲۸ ساله
28 سال از آخرین رفراندومی كه در ایران برگزار شد، می گذرد. كم نبودند چهره های سیاسی و حتی روسای جمهور ایران كه درخواست برگزاری همه پرسی را داشته باشند اما این درخواست در كسری از زمان با مخالفت سایر مسئولان به باد فراموشی سپرده شد. باآنكه موافقان رفراندوم مدعی هستند كه ترس از نبود یكصدایی بین مردم و حاكمیت است كه سبب شده هر بار استفاده از ظرفیت های قانون اساسی به محاق رود اما واقعیت آن است كه در طول این سالها هیچگاه شاهد گام اجرایی برای عملیاتی كردن اصل 59 قانون اساسی نبوده ایم. نه روسای جمهور لایحه ای برای برگزاری رفراندوم با موضوعی خاص عرضه داده اند و نه نمایندگان مجلس طرحی نوشته اند تا با دو سوم آرا به تصویب رسیده و به تایید شورای نگهبان برسد. (اینجا)
27215
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب